Arximed Kimdir – Həyatı, Fəaliyyəti və Nailiyyətləri
arximed kimdir
Arximed kimdir?
Arximed, qədim Yunanıstanın Sirakuza şəhərində doğulmuş və ömrünün əksər hissəsini burada keçirmişdir. Atası Fidiy, astronom və riyaziyyatçı olub, Sirakuza şəhərinin hökmdarı II Heronun dostu idi. Arximed, İskəndəriyyə şəhərindəki Muzey məktəbində təhsil almış və burada dövrün ən böyük alimlərindən olan Eratosfenlə tanış olmuşdur. Bu dövr onun elmi inkişafında mühüm rol oynamışdır.
Həyatı və Təhsili
Arximedin həyatı haqqında ətraflı məlumatlar məhduddur, çünki dövrün yazılı mənbələri günümüzə tam şəkildə çatmamışdır. Lakin məlumdur ki, o, Sirakuza şəhərində doğulmuş və burada böyümüşdür. İskəndəriyyə şəhərindəki Muzey məktəbində təhsil almış və burada dövrün ən böyük alimlərindən olan Eratosfenlə tanış olmuşdur. Bu dövr onun elmi inkişafında mühüm rol oynamışdır.
Karyerası və Fəaliyyəti
Arximed, Sirakuza şəhərinə qayıtdıqdan sonra burada müxtəlif elmi və texniki işlərlə məşğul olmuşdur. O, həmçinin Sirakuza şəhərinin müdafiəsi üçün müxtəlif hərbi texniki qurğular hazırlamışdır. Bu qurğular arasında dövrün ən müasir texnologiyalarından istifadə edərək hazırladığı mexanizmlər, şəhərin müdafiəsində mühüm rol oynamışdır.
Nailiyyətləri və Yaradıcılığı
Arximed Qanunu
Arximedin ən məşhur kəşflərindən biri, mayelərdə batmış cisimlərin üzərindəki qaldırma qüvvəsini izah edən qanundur. Bu qanun, mayelərin sıxlığı ilə əlaqədar olaraq cisimlərin üzərindəki qaldırma qüvvəsini müəyyən edir və hidrostatikanın əsas prinsiplərindən biridir. Əfsanəyə görə, Arximed bu qanunu hamamda suyun daşmasını müşahidə edərkən kəşf etmiş və “Evrika!” deyərək çılpaq halda küçəyə çıxmışdır.
Arximed Vinti
Arximed, suyun yüksəldilməsi üçün nəzərdə tutulan bir mexanizm ixtira etmişdir ki, bu da “Arximed vint”i olaraq tanınır. Bu qurğu, suyun bir yerdən digər yerə daşınması üçün istifadə olunur və bu gün də müxtəlif sahələrdə tətbiq edilir.
Riyaziyyat və Həndəsə
Arximed, riyaziyyat və həndəsə sahələrində də mühüm işlər görmüşdür. O, dairənin sahəsini hesablamaq üçün müxtəlif üsullar təklif etmiş və integral hesabın əsaslarını qoymuşdur. Bundan əlavə, o, pi ədədinin qiymətini dəqiqliklə müəyyən etmişdir.
Cəmiyyətə Təsiri
Arximedin kəşfləri və nəzəriyyələri, yalnız öz dövründə deyil, gələcək nəsillər üçün də mühüm əhəmiyyət kəsb etmişdir. Onun işləri, riyaziyyat, fizika və mühəndislik sahələrindəki inkişaflara təkan vermiş və bu sahələrin təməllərini qoymuşdur. Arximedin adı, bu gün də müxtəlif elmi və texniki terminlərdə və qurğularda yaşamaqdadır.
