Seyyid Əli Hüseyni Sistani Ağa Kimdir – Həyatı və Nailiyyətləri
Seyyid Əli Hüseyni Sistani, 1930-cu ildə İranın Məşhəd şəhərində doğulmuş, dünya miqyasında tanınan bir şiə alimi və İmamiyyə Şiəliyinin ən yüksək dini liderlərindən biridir. Hazırda İraqın Nəcəf şəhərində yaşayan Sistani, həm İraq, həm də dünya üzrə milyonlarla şiə müsəlmanının dini rəhbəri olaraq tanınır. Onun dini və ictimai fəaliyyətləri, həmçinin siyasi mövqeləri, onu müasir dövrün ən nüfuzlu dini liderlərindən birinə çevirmişdir.
Sistani ağa kimdir
Həyatı və Ailəsi
Seyyid Əli Sistani, 4 avqust 1930-cu ildə Məşhəd şəhərində dünyaya gəlib. Atası Seyyid Məhəmməd Baqir, tanınmış bir şiə alimi olub, anası Seyyidə Rza Mehribaninin qızı isə təqvalı bir xanım idi Sistani ailəsi, şiə elmi mərkəzləri olan Nəcəf, Qum və Məşhəd şəhərlərində tanınmış alimlərdən ibarət olub.
Təhsil və Elmi Yüksəlişi
Gənc yaşlarından dini təhsilə maraq göstərən Sistani, əvvəlcə Məşhəddə atasının yanında təhsil alıb. Daha sonra, 1949-cu ildə Qum şəhərinə gedərək, burada böyük Ayətullah Seyyid Hüseyn Burucerdi kimi tanınmış alimlərdən dərs alıb. 1951-ci ildə isə İraqın Nəcəf şəhərinə köçərək, burada Ayətullah Əbu əl-Qasim əl-Xoi kimi böyük alimlərin dərslərində iştirak edib. 1960-cı ildə isə müctəhidlik dərəcəsinə yüksəlib.
Fəaliyyəti və Dini Rəhbərliyi
Sistani, 1970-ci illərin sonlarından etibarən Nəcəf şəhərindəki “Havza”nın rəhbəri olub. Bu, şiə dünyasının ən nüfuzlu elmi mərkəzlərindən biridir. O, həmçinin “Marja-i Taqlid” (dini rəhbər) olaraq, şiə müsəlmanlarının dini məsələlərində son söz sahibidir. Sistani, şiə dünyasında “Ayətullah əl-üzma” (böyük Ayətullah) titulunu daşıyan ən yüksək dini dərəcəyə malikdir .
Siyasi Mövqeyi və İctimai Fəaliyyətləri
Sistani, siyasi məsələlərdə ümumiyyətlə neytral mövqe tutmağa çalışıb. Lakin, 2003-cü ildə ABŞ-ın İraqı işğal etməsindən sonra, xalqın iradəsinin nəzərə alınması və demokratik seçkilərin keçirilməsi üçün fəal şəkildə çağırışlar edib. Onun bu mövqeyi, İraqın yeni siyasi sisteminin formalaşmasında mühüm rol oynayıb. Eyni zamanda, o, şiə milislərinin silahlanmasına qarşı çıxaraq, silahın yalnız dövlətə aid olması lazım olduğunu vurğulayıb.
Əsas Nailiyyətləri və Təsiri
1. Dini Elmlərin İnkişafı
Sistani, Nəcəf şəhərindəki “Havza”nın inkişafına böyük töhfələr verib. Onun rəhbərliyi altında, bu elmi mərkəz, dünya miqyasında tanınan bir dini təhsil müəssisəsinə çevrilib. Havza, minlərlə tələbəyə dini təhsil verərək, yeni nəsil alimlərin yetişməsinə şərait yaradıb.
2. Xeyriyyə Fəaliyyətləri
Sistani, xeyriyyə işlərinə də böyük önəm verib. Onun rəhbərliyi altında, müxtəlif xeyriyyə təşkilatları yaradılıb və bu təşkilatlar vasitəsilə, yoxsul və ehtiyacı olan insanlara yardım edilib. Bu fəaliyyətlər, onun yalnız dini deyil, həm də sosial məsuliyyətini göstərir.
3. Beynəlxalq Nüfuz
Sistani, yalnız İraqda deyil, dünya miqyasında da tanınan bir dini liderdir. O, 2004 və 2005-ci illərdə Time jurnalının “Dünyanın ən nüfuzlu 100 adamı” siyahısına daxil edilib. Həmçinin, “The Muslim 500: The World’s Most Influential Muslims” siyahısında da yüksək mövqelərdə yer alıb
Əsərləri və İctimai Fəaliyyətləri
Sistani, bir çox dini əsərin müəllifidir. Onun ən tanınmış əsərlərindən biri “Geniş İzahı Şəriət Məsələləri”dir. Bu əsər, şiə hüququnun əsas prinsiplərini əhatə edir və dini məsələlərdə rəhbər kimi istifadə olunur
Bundan əlavə, Sistani, müxtəlif dini məsələlərə dair suallara cavab verən bir platforma da yaradıb. Bu platforma vasitəsilə, şiə müsəlmanları dini məsələlərdə rəhbərlik əldə edirlər.
