Marie Curie Kimdir? Həyatı, Fəaliyyəti və Nailiyyətləri
Mariya Küri (fransızca: Marie Curie), 1867-ci ildə Varşavada doğulmuş, 1934-cü ildə Fransada vəfat etmiş polşalı fransız kimyaçı və fiziki olub. O, radiasiya sahəsindəki kəşfləri ilə tanınır və iki dəfə Nobel mükafatı qazanan ilk qadın alimdir. Fizika (1903) və kimya (1911) sahələrindəki nailiyyətləri ilə elmi dünyada silinməz izlər qoymuşdur.
Marie curie kimdir
Erken Həyatı və Təhsili
Mariya Salomea Skłodowska adı ilə dünyaya gələn Küri, polşalı müəllim ailəsində doğulmuşdur. Ailəsi, Polşanın müstəqilliyi uğrunda mübarizələrində əmlaklarını itirmiş və bu, onun təhsil həyatını çətinləşdirmişdir. Varşavada məktəb təhsilini tamamladıqdan sonra, 17 yaşında ikən, altı il boyunca guvernantlıq və dərs verməklə ailəsinə maddi dəstək olmuşdur. Bu dövrdə o, öz şəxsi təhsilini də davam etdirmişdir. 1891-ci ildə Parisə köçərək Sorbonna Universitetində fizika və kimya üzrə təhsil almışdır.
Karyerası və Əhəmiyyətli Nailiyyətləri
Radiasiya və Yeni Elementlərin Kəşfi
1898-ci ildə Küri və həyat yoldaşı Pyer Küri ilə birlikdə uranla bağlı tədqiqatlar apararkən, uranın radiasiya yaydığını kəşf etdilər. Bu kəşf, radiasiya anlayışının əsasını qoydu. Sonradan, radiasiya anlayışını ilk dəfə olaraq “radiasiya” termini ilə ifadə etmişdir. Eyni zamanda, polonium və radium elementlərini kəşf edərək, kimya sahəsində də mühüm addımlar atmışdır.
Nobel Mükafatları
1903-cü ildə, Pyer Küri və Henri Beqerel ilə birlikdə radiasiya sahəsindəki tədqiqatlarına görə Nobel Fizika Mükafatını qazandı. 1911-ci ildə isə, radium və polonium elementlərini kəşf etdiyi və radiasiya sahəsindəki tədqiqatlarına görə təkbaşına Nobel Kimya Mükafatını qazandı. Bu, onu iki dəfə Nobel mükafatı qazanan ilk qadın alim etdi.
Birinci Dünya Müharibəsindəki Fəaliyyətləri
Birinci Dünya Müharibəsi zamanı, Küri, döyüş xəttlərindəki yaralıların müalicəsi üçün mobil rentgen cihazları hazırladı və bu cihazları “petit Curies” adlandırdı. Bu təşəbbüs, müharibə zamanı yüz minlərlə yaralının müalicəsinə kömək etmişdir. Eyni zamanda, radiumdan istifadə edərək infeksiyaların müalicəsi üçün yeni üsullar inkişaf etdirmişdir.
Yaradıcılığı və Təsiri
Küri, yalnız elmi sahədə deyil, həm də qadınların elm sahəsindəki rolunu artırmaq üçün çalışmışdır. O, 1906-cı ildə Paris Universitetində professor vəzifəsinə təyin olunan ilk qadın olmuşdur. Eyni zamanda, Curie İnstitutunun qurucusudur və bu institut, radiasiya və onkologiya sahəsindəki tədqiqatların mərkəzinə çevrilmişdir. Onun elmi irsi, müasir tibbin inkişafında və radiasiya terapiyasının tətbiqində mühüm rol oynamışdır.
